RSI indicator uitleg en hoe jij deze Relative Strength Index gebruikt in jouw trading strategie

RSI is de afkorting van Relative Strength index. De RSI is een populaire indicator die in veel trading strategieën wordt gebruikt. Ik maak zelf geen gebruik van de RSI binnen mijn pure price action strategie, maar omdat een aantal van mijn cursisten hem wel gebruiken (als extra bevestiging), is het tijd om de RSI toch eens wat liefde te geven in een blogpost.

Wat is de RSI indicator precies?

De Relative Strength Index, beter bekend als de RSI indicator wordt gebruikt in technische analyse. De RSI is een zogenaamde oscillator en wordt voornamelijk gebruikt door traders en beleggers bij het identificeren van momentum.

Nog geen gratis TradingView account? Klik hier om er eentje te maken…

De RSI indicator laat feitelijk zien wanneer een markt overbought of oversold is. Zodra dat gebeurt kan dit een indicatie zijn dat de koers van richting gaat veranderen. 

Daarnaast kan de RSI indicator ook divergence (divergentie) laten zien. Bij divergence spreken de RSI en de koersgrafiek elkaar als het ware tegen en ook dat kan een signaal zijn dat er een trendwijziging aan zit te komen. Hierover later meer.

Hoe wordt de RSI indicator berekend en wat is de formule?

De RSI wordt aangeduid als RSI( ), met tussen haakjes een getal dat aangeeft over hoeveel periodes de RSI berekend moet worden. Meestal is dat 14 periodes. Voor de berekening wordt gebruikgemaakt van de volgende formule:

RSI = 100 – 100 / (1 + gemiddelde stijging / gemiddelde daling)

Om de gemiddelde stijging en gemiddelde daling te berekenen, wordt de slotkoers van elke dag vergeleken met de slotkoers van de dag ervoor.

Als de nieuwe slotkoers hoger is dan de slotkoers van de vorige dag, dan wordt de stijging (het verschil tussen de twee slotkoersen) opgeteld bij de stijgers. De optelling van al deze stijgingen wordt dan gedeeld door het aantal dagen, bijvoorbeeld 14.

Als de slotkoers lager is dan de slotkoers van de dag ervoor dan wordt de daling (het verschil tussen de twee slotkoersen) opgeteld bij de dalers. De optelling van al deze dalingen wordt dan weer gedeeld door het aantal dagen, waardoor je de gemiddelde daling krijgt.

Voor nerds die wat rekenvoorbeelden willen zien…

RSI is een momentum indicator, maar wat houdt dat in?

Momentum indicatoren worden worden in technische analyse gebruikt om de snelheid van koersbewegingen te meten. In wezen zijn ze een graadmeter voor een korte termijn trend van bijvoorbeeld een aandeel. Ze geven ons een indicatie van de gezondheid van een trend door zogenaamde overbought en oversold signalen te genereren.

Wat is een RSI overbought signaal?

Ik heb je net laten zien dat de RSI indicator getoond wordt op je grafiek als waarde tussen de 1 en 100. In het indicator venster zie je naast de RSI lijn ook een bandbreedte van 40 afgebeeld. De upper band staat standaard op 70 en de lower band op 30.

Wanneer de RSI lijn boven de 70 uitkomt is dat een overbought signaal. Dit suggereert dat de bullish uptrend in een vergevorderd stadium is en de kans groter wordt dat deze stagneert en mogelijk gaat dalen.

Hierboven zie je de grafiek van het Forex paar GBP/USD. Na een lange uptrend komt de RSI indicator boven de 70 en geeft aan dat de markt nu overbought is.

What happens next…

We zien nu dat dit een goed RSI signaal was, want de markt blijft maar korte tijd overbought en begint te dalen. Met die daling zakt de RSI uiteraard ook weer binnen de bandbreedte tussen de 70 en 30.

Wat is een RSI oversold signaal?

Wanneer de RSI lijn onder de 30 uitkomt is dat een oversold signaal. Dit suggereert dat de bearish downtrend in een vergevorderd stadium is en de kans groter wordt dat deze stagneert en mogelijk gaat stijgen.

We pakken weer de GBP/USD als voorbeeld…

Na een flinke dip van de koers komt de RSI indicator onder de 30 en geeft aan dat de markt nu oversold is.

What happens next…

Ook hier had je weer een winnaar te pakken als je was ingestapt. De koers draaide om zodra de RSI indicator onder de 30 dipte en maakte een mooie bullish reversal. Ook hier zie je dat de RSI daarbij weer netjes terugkomt in de bandbreedte.

De RSI indicator als onderdeel van een trading strategie

Laat ik voorop stellen dat je niet alleen kunt handelen op RSI signalen. Je hebt meer bevestiging nodig om een edge voor jezelf te creëren. En de RSI is ook niet heilig. Er zijn meerdere indicatoren die momentum en overbought/oversold condities laten zien.

Technische analyse is geen exacte wetenschap en je moet altijd kiezen voor de setup die voor JOU werkt.

Er heeft ooit iemand (dinosaurus TA'er) tegen mij gezegd dat de RSI rommel is dus daar hou ik me aan. Die kwam ook met 18 en 9 🙂

— Sypie Silver (Sybren van der Hijden) (@SvdHijden) April 16, 2021

Maar goed, als ik naar mijn eigen strategie kijk en hoe mijn cursisten de RSI indicator gebruiken, dan zou dit een goed voorbeeld zijn…

De koers van Soy (sojabonen futures) is eerder flink uitgebroken (links omcirkeld)  en nu weer terug bij dat niveau wat nu support is geworden. We weten dus dat hier kopers en verkopers zitten.

De exacte price action strategie met entry, exit en stoploss regels vind je in mijn cursus, maar laten we voor het gemak even zeggen dat ik hier wil instappen. Dan kan ik me voorstellen dat het prettig is om te zien dat de RSI indicator het met mij eens is. Die zegt namelijk dat de markt oversold is en dat vergroot wellicht de kans op een stijging.

Ik besluit in te stappen op de volgende candle wanneer die een higher high maakt…

En we zien nu ook dat de RSI indicator omhoog begint te buigen. Ik zit dus nu in de trade met een stop loss net onder de laatste low en een target net onder de laatste swing high. Want daarboven zit uiteraard weer resistance.

Gaan we kijken wat er gebeurt…

Het target wordt gehit en het was een hele cleane trade zonder al teveel pullbacks. En je ziet nu ook dat de RSI weer richting de overbought zone gaat aan het einde van de trade. Dus ook dat maakt het een goed punt om uit te stappen.

Ik gebruik de RSI indicator in dit voorbeeld dus als extra bevestiging voor mijn bestaande strategie.

Wat is RSI divergence?

Een RSI divergence signaal krijg je wanneer de hoogte- of dieptepunten van de koers in verschillende richtingen bewegen ten opzichte van de hoogte- of dieptepunten op de RSI indicator.

Dat is een hele mond vol, dus even wat voorbeelden.

Bullish divergence (positief/koopsignaal)

Voor een bullish divergence kijken we naar de dieptepunten (lows) van zowel de prijs als de RSI indicator. Als de koers lagere dieptepunten (lower lows) maakt en de indicator hogere dieptepunten (higher lows) maakt, is dat een bullish divergence signaal. Het signaal is extra sterk als dit zich voordoet in het oversold gebied onder de 30.

Je trekt bij een bullish divergence een diagonale lijn langs de onderkant van de koersgrafiek en de RSI indicator.

Bullish divergence is een signaal om long te gaan (kopen). In bovenstaand voorbeeld had dit goed uitgepakt, maar net als bij de gewone RSI signalen is het geen op zichzelf staande strategie. Het is een extra bevestiging.

Bearish divergence (negatief/verkopen/short gaan)

Voor een bearish divergence kijken we naar de hoogtepunten (highs) van zowel de prijs als de RSI indicator. Als de koers hogere hoogtepunten (higher highs) maakt en de indicator lagere hoogtepunten (lower highs) maakt, is dat een bearish divergence signaal. Het signaal is extra sterk als dit zich voordoet in in het overbought gebied boven de 70.

Je trekt bij een bearish divergence een diagonale lijn langs de bovenkant van de koersgrafiek en de RSI indicator.

Ook hier op bovenstaande Bitcoin chart zie je dat de divergence leidt tot een koerswijziging en een daling, maar die duurt niet lang. De koers herstelt zich vrij snel en beweegt verder omhoog.

Hidden divergence

Naast de gewone divergence heb je ook nog hidden bullish divergence en hidden bearish divergence. Dit zijn vrij vertaald dus verborgen divergenties.

• Bij een hidden bullish divergence maakt de koers higher lows en de RSI indicator lower lows.
• Bij een hidden bearish divergence maakt de koers lower highs en de RSI indicator higher highs.

Deze divergence cheatsheet laat mooi het verschil zien:

Wat is het verschil tussen RSI en Stochastic?

De RSI en Stochastic indicator zijn beide oscillators en momentum indicators. Als je ze op een chart zet lijken ze op elkaar en maken ze ook ongeveer dezelfde bewegingen. Toch verschilt de wiskundige formule die wordt gebruikt. Waar de RSI de gemiddelde winst versus het gemiddelde verlies over x periodes berekent, berekent de Stochastic indicator de slotkoers ten opzichte highest high en lowest low van x periode.

Daarnaast heeft de Stochastic indicator (standaard) een grotere bandbreedte dan de RSI. In plaats van 70/30 op de RSI is dat bij de Stochastic indicator 80/20.

De signalen die door beide indicatoren worden geproduceerd zijn vergelijkbaar, maar niet exact hetzelfde. Beide zijn bedoeld om overbought en oversold signalen te geven. Of de één beter is dan de andere zal je zelf moeten testen in combinatie met je eigen strategie.

Testen doe je natuurlijk altijd op een gratis oefenaccount. Probeer het eens bij onderstaande broker.

That’s all folks! 🙂

Mocht je vragen hebben over deze RSI indicator uitleg, stel ze dan gerust hieronder.